Kişisel verileriniz artık çok daha değerli
Yaşamımız her geçen gün dijitalleşiyor, web teknolojilerinin kullanımı yaygınlaşıyor. Buna rağmen teknoloji okuryazarlığımız aynı oranda artmıyor. Dijital güvenlik şirketi ESET kişisel verilerin ne kadar mühim bulunduğunu vurgulayarak nelere dikkat edilmesi icap ettiğinin altını çizdi.
Bugün dünya üstünde birçok şahıs sokak lambalarının kendisini dinlediğini, internette görmüş olduğu reklamların sokakta yürürken söylediklerinden kaynaklandığına inanıyor. Reklam veren şirketlerin iyi mi veri toplamış olabileceğini açıklamaya çalıştığınızda, çoğu zaman kimse buna inanmak istemiyor. İnsanların, büyük olasılıkla isteyerek, kim bilir bilmeden verilerinin toplanmasına ve kullanılmasına izin verdiklerini bilmeleri gerekir. Çoğu zaman bu süreç, yaptığımız eylemlerden ve belirttiğimiz minik bilgilerden gizlice veri elde ederken görünmezdir. Firmalar, tercihlerimiz hakkında “akıllı” çıkarımlar yapmak için teknolojiyi kullanır.
Sizi dinleyen sokak lambaları değil
Belirli bir ülke mutfağına ilişik yemekler sunan bir restoranı bulmak için GPS harita uygulamasını kullandığınızı düşünün. Arama motoru haftanın hangi günü dışarıda yediğinizi, ne sıklıkta, ne kadar gezi ettiğinizi, ihtimaller içinde yiyecek tercihlerinizi, günün hangi saatinde yiyecek yediğinizi tespit edebilir. Bu örnekteki veriyi oluşturan minik informasyon yalnızca restoran adıdır; sadece arama işleminden daha çok ve daha mühim veriler elde etmek de mümkün.
Sokakta yürürken, bu gece ne yiyeceklerine karar vermek için konuşanları düşünelim. Günün ilerleyen saatlerinde otomobile binip restorana gitmek için telefonlarını kullanıyorlar. Yedi gün sonrasında, seçtikleri restorana benzer bir reklam gördüklerinde, bunun deposu sokak lambası mı, yoksa özgürce girdikleri veriler midir?
Verilerin iyi mi toplandığını ve elde edilebilecek neticeleri idrak etmek kolay değil. Açıklandığında mevzu garip gelse bile, veri toplanmasına engel olmak için yapılması gerekenler de zor olabilir. Bu kapsamda ülkeler, kamu kurumları kullanıcıları bilgilendirmek için emek harcamalar yapıyorlar. 28 Ocak dünya genelinde Veri Koruma Günü olarak kutlanıyor. Bu tarih, 1981 senesinde imzalanan, gizlilik ve veri koruma ile ilgili internasyonal bir antak kalma olan 108 sayılı sözleşmeye dayanıyor. Türkiye bu sözleşmeyi ilk imzalayan ülkeler içinde içeriyor. Avrupa Konseyi 2006 senesinde, 28 Ocak gününü Avrupa Veri Koruma Günü olarak duyuru etti. Türkiye’de 2016 yılından itibaren 28 Ocak Veri Koruma Günü olarak kutlanıyor. ABD’de bu gün, bir haftaya dönüştürülmüştür.
Verilerin kıymeti artık firmalar ve hükumetler tarafınca kabul ediliyor ve bu da kişisel verilerin daha büyük önemle ele ele alınmasına yol açıyor.
Uzmanlara bakılırsa kişisel verilerin neler olduğu, taşımış olduğu kıymet, kötüye kullanılma ve hatta bir tek kullanılma riski kavramları, her insana standart eğitimlerde öğretilmesi ihtiyaç duyulan bir mevzu olmalı ve bu eğitime, ilk “akıllı” aleti kullanmadan ilkin başlanmalıdır. Bu eğitim, gizlilik mevzuatının bireye sağlamış olduğu hakların; bu verileri silme, değişiklik yapma, talep etme vb. hakların anlaşılmasını içermelidir.
