Genel

Yapay Zekanın Ürettiği Eserin Telif Hakkı Olabilir mi?

Suni zekanın kullanım alanı genişledikçe hakkında oldukca daha çok tartışacak mevzu buluyoruz. Bilhassa de ABD’de görülen bir davanın arkasından suni zeka ve telif mevzusundaki tartışmalar tekrardan gündemde. Şundan dolayı suni zeka insanoğlu şeklinde kendi resmini çizmekte, müziğini yapmakta. Ortaya olağan dışı eserler koymakta. İnsanlar bu eserlere haiz olduklarında telif haklarınca bu eserleri korunmakta. Peki suni zeka telifi diye bir şey mümkün mü?

İşte iş suni zekaya ulaştığında işin rengi değişiyor. ABD mahkemesi, bu aşamada çokça tartışacağımız bir karara imza atmış. Washington D.C.’de görülen davada mahkeme, suni zekanın bir telif hakkının olamayacağına hükmetmiş. Yeni suni zekanın elinden ne çıkarsa çıksın bir yaratı olması imkansız. Olsa bile bu eserin telif hakkı bulunamaz.

Reuters’ın haberine nazaran bu karar, Telif Hakları Ofisi’nin bilgisayar bilimcisi ile başladı. Stephen Thaler’ın suni zeka sistemi DABUS adına yapmış olduğu müracaat sonrası ortaya çıktı. Bu kararla, Thaler’in DABUS tarafınca yaratıldığını söylediği buluşları kapsayan ABD patentleri için meydana getirilen telif başvuruları reddedildi.

Suni Zekanın Telif Hakkı Olur mu?

Bu soruya cevap bulabilmek için suni zekanın bu sanat eserlerini iyi mi oluşturduğuna ışık tutmak koşul. Suni zeka, bilinmiş olduğu şeklinde veri madenciliği kanalıyla interneti tabir-i caizse ‘kazıyor’. Ve tüm aramış olduğu detayları hızlıca topluyor. Bu öğrenme sonrası da suni zekadan bir talepte bulunduğumuzda bizlere hızlıca cevap vermeye çalışıyor. Suni zeka telifi de burada devreye giriyor.

Suni Zeka İlham Almıyor, Topluyor

Bilhassa de suni zekadan bir fotoğraf çizmesini ya da beste yapmasını yada müzik çalmasını istediğimizde suni zeka bunu ‘esin’ alarak yapmıyor. Aksine halihazırda internette yüklü olan milyarlarca veriden yararlanarak ‘ortaya karışık’ bir yaratı ortaya çıkarıyor.

Bununla ilgili bilhassa de yaratı sahiplerinin oldukca ciddi sorunları var. BBC’de çıkan bir haberde durumun vehameti oldukca net bir halde gözler önünde:

Dünya genelinde birçok çizer ve sanatçı, suni zeka geliştirmekte kendi sanat eserlerinin kullanıldığını fark ediyor. Kelly McKernan kendi eserlerinin bu şekilde kullanıldığını öğrendiğinde “midesinin bulandığını” söylüyor. McKernan, suni zeka üretimi görseller sunan Stable Diffusion’ın kullandığı bir arayüze meraktan kendi adını yazdığında, 50’den fazla eserinin buraya yüklendiğini görmüş oldu. ABD’nın Tennessee kentinde yaşayan çizer, “Kişisel bir yerden bağım olan bu eserlerle aramdaki ilişkiyi, kurduğum anlamı değiştirdi.” diye yaşamış olduğu duyguyu konu alıyor: “Hakkımın çiğnendiğini hissettim. Biri bana iş vermek yerine, ismimi suni zeka görsel üreticisine yazarsa bu benim kariyerimi etkileyecektir. Başkalarını da.”

Telif Hakkı için ‘İnsan’ Gerek

Bu şeklinde pek oldukca örnekle karşılaşmak mümkün. ABD mahkemesi, almış olduğu bu kararla yalnız da değil. Daha ilkin ABD Telif Hakkı Ofisi (USCO) Stable Diffusion, DALL-E yada Midjourney şeklinde sistemlerde metinle oluşturulan sanatın telif hakkına doğal olarak olmayacağına hükmetmişti. Bunun sebebi de sanat eserini oluşturmak için kullanılan istemin, bir sanatçının eserini oluştururken almış olduğu sipariş ya da kendiliğinden yapılmasıyla eş kıymet olamayacağıydı.

Ek olarak suni zekanın yapmış olduğu çizimler ve görsellerin de telif hakkıyla korunabilmesi pek mümkün görünmüyor. Telif hakkında öne çıkan şey ‘insan’ faktörü. Şu demek oluyor ki telif hakkını bireysel ve tüzel kişiler haiz olsa da, tamamen suni zekanın kendi başına bir telif hakkına haiz olması oldukca uzak küçük bir ihtimal. En azından şimdilik.

Suni zekanın gelişmek için interneti yoğun olarak kullanımı bir dönem Elon Musk’ın da gündemindeydi. Musk, suni zekanın sunucularına getirmiş olduğu yükü hafifletmek için kullanıcılarına tweet görüntüleme sınırı getirmişti. Ve bu da dikkatleri üstüne çekmişti. Sizler de bu mevzuyla ilgili Toplumsal Medyada Suni Zeka Iyi mi Kullanılıyor adlı blog içeriğimizi okuyabilir, daha detaylı data sahibi olabilirsiniz.

İlgili Makaleler

bahis forum define forum
Başa dön tuşu